Hauptfriedhof, Frankfurt am Main, Hesja

MUSTAŁKOWSKI ZENON

data urodzenia:
4.12.1898
data śmierci:
31.1.1945
status:
więzień
Mogiła
rodzaj:
mogiła zbiorowa
cechy charakterystyczne:
W górnej części mogiły granitowy krzyż. W centralnej części dwie płyty. Mniejsza z czarnego granitu oraz centralna z napisem memoratywnym w kształcie pokrywy sarkofagu zapadniętego w ziemię. Mogiła porośnięta zimozieloną roślinnośica i otoczona marmurowymi płytami z nazwiskami 523 ofiar.
materiał wykonania:
marmur, granit
stan zachowania:
bardzo dobry
lokalizacja:
Zbiorowa mogiła 528 ofiar obozu koncentracyjnego KZ-Katzbach/Adlerwerke. Był to podobóz KZ-Natzweiler i niemal wszyscy z 1600 więźniów to Polacy, którzy trafili do Frankfurtu po Powstaniu Warszawskim, najczęściej poprzez KZ Auschwitz, Dachau, Buchenwald lub z Mannheim-Sandhofen. Prochy ofiar niewolniczej pracy, wyczerpania, chorób i egzekucji grzebano najpierw na terenie cmentarza żydowskiego. W 1948 r. nastąpiło przeniesienie prochów w obecne miejsce. Z inicjatywy polskich duchownych powstał nagrobek, który w latach późniejszych był przekształcany. W roku 1972 na dotychczas bezimiennej mogile pojawiły się nazwiska ofiar. W 1997 r. grób uzyskał swój obecny formę.
tekst z tablicy memoratywnej:
Ofiarom niemieckich obozów koncentracyjnych Miejsce spoczynku 528 ofiar wojny Zmarłych w okresie od sierpnia 1944 r, do marca 1945 r. w zakładach Adlera we Frankfurcie nad Manem. Wyniszczyła je praca, roboty przymusowe. Zmarły z głodu, wycieńczenia w wyniku nie leczonych chorób, zachłostano je na śmierć. Zginęły w centrum Frankfurtu. Zakłady Adlera były filią obozu koncentracyjnego w Natzweiler. Hołd ich pamięci Łono jest jeszcze płodne, z którego wypełzło. Bert Brecht
dodatkowe informacje:
Opiekunem mogiły jest inicjatywa upamiętnienia ofiar Adlerwerke: Initiative gegen das Vergessen LAGG eV Leben und Arbeiten in Gallus und Griesheim Kleine Hochstrasse 5 60311 Frankfurt am Main http://kz-adlerwerke.de
źródło danych:
Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa