Polskie miejsca pamięci i groby wojenne w Niemczech
Projekt realizowany jest przez Fundację „Polsko-Niemieckie Pojednanie” od roku 2017. Prezentowana baza danych zawiera informacje o polskich grobach z okresu drugiej wojny światowej na cmentarzach i w innych miejscach pamięci na terenie Republiki Federalnej Niemiec.
W bazie gromadzone są wszelkie informacje, czasami szczątkowe o miejscach pochówku polskich obywateli — dzieci, kobiet, i mężczyzn – którzy jako żołnierze, więźniowie obozów koncentracyjnych i innych miejsc uwięzienia, jeńcy wojenni czy robotnicy przymusowi zostali zamordowani, zginęli w wyniku działań wojennych lub zmarli z wyczerpania, głodu i chorób. Baza zawiera również informacje o grobach polskich obywateli (tzw. displaced persons), którzy po zakończeniu wojny przebywali w obozach zbiorczych znajdujących się pod opieką międzynarodowych organizacji pomocy uchodźcom i zmarli na terenie Niemiec do czerwca 1950 roku.
Nie wszystkie polskie groby z tamtych czasów przetrwały po dziś dzień. Wiele z nich nigdy nie zostało odpowiednio oznaczonych, a w księgach cmentarnych nie odnotowano faktu lub szczegółów pochówku. Część grobów zlikwidowano w latach powojennych, część "zagubiła się" w ramach prowadzonych ekshumacji i porządkowania cmentarzy. Wiele ofiar spoczęło również anonimowo w masowych mogiłach. W bazie prezentujemy informacje o osobach pochowanych na konkretnym cmentarzu lub w danej miejscowości, nawet wtedy, gdy już nie da się ustalić faktycznego miejsca pochówku. Zgodnie z niemieckim ustawodawstwem oraz traktatami polsko-niemieckimi - cmentarze wojenne oraz groby ofiar wojny i tyranii - podlegają ochronie prawnej, mają być pielęgnowane i trwale zachowane jako przestroga dla następnych pokoleń.
Informacje gromadzone w bazie pochodzą z dokumentów archiwalnych, takich jak listy cmentarne i wykazy zmarłych, sporządzanych tuż po wojnie przede wszystkim przez organizacje Czerwonego Krzyża, polskie placówki dyplomatyczne, a także z aktów zgonu wystawianych przez niemieckie urzędy stanu cywilnego. Niezwykle ważnym źródłem informacji o polskich grobach są spisy przekazane przez Niemiecki Związek Ludowy Opieki nad Grobami Wojennymi (Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge e. V.) a także samorządy lokalne, gminy wyznaniowe i administracje poszczególnych cmentarzy oraz muzea i miejsca pamięci.
Dokumentacja fotograficzna to w większości efekt naszych wizyt w tych miejscach, a w części została nam udostępniona przez administracje cmentarzy.
Wszystkie osoby i organizacje posiadające interesujące nas dane zapraszamy do współpracy oraz dzielenia się wiedzą.
Ta strona internetowa jest miejscem upamiętnienia polskich obywateli - ofiar niemieckich represji w czasie drugiej wojny światowej. Baza danych jest także dla wielu polskich rodzin źródłem informacji o losie i miejscu ostatniego spoczynku ich bliskich. Mimo upływu ponad 70 lat od zakończenia drugiej wojny światowej, wiele osób nadal poszukuje śladów swoich krewnych, dotąd uważanych za zaginionych. Wszystkich poszukujących informacji o ofiarach i represjonowanych pod okupacją niemiecką zapraszamy także na stronę projektu https://straty.pl.
Nadrzędnym celem projektu - Polskie groby wojenne i miejsca pamięci w Niemczech jest zapewnienie poległym, pomordowanym i zmarłym obywatelom Polski godnego miejsca spoczynku oraz troska i opieka nad miejscami ich pochówku, znajdującymi się poza granicami naszego kraju.
Równocześnie zachęcamy do odwiedzenia polskich grobów na niemieckich cmentarzach, zapalenia świeczki a w razie potrzeby także uporządkowania tego miejsca.
