Miejsce Pamięci Großschweidnitz jest poświęcone ofiarom nazistowskiej eutanazji. W placówce szpitalnej, sanatorium i domu opieki w Großschweidnitz zamordowano ponad 5500 chorych kobiet, mężczyzn i dzieci podając im duże dawki środków uspokajających, doprowadzając do śmierci głodowej lub pozostawiając bez opieki. Ponad 2000 osób zostało przeniesionych z Großschweidnitz do zakładu eutanazji w Pirna-Sonnenstein i tam zamordowanych.
Na terenie dawnego cmentarza szpitalnego, gdzie pochowano większość ofiar, spoczywają również zamordowani obywatele polscy. Większość z nich trafiła do Trzeciej Rzeszy jako robotnicy przymusowi i z powodu chorób psychicznych, ale także niezdolności do pracy spowodowanej wycieńczeniem lub innymi chorobami została przeniesiona do Großschweidnitz.
Tożsamości wielu osób nie udało się ustalić a zachowane do dzisiaj dane ofiar pochodzą z akt pacjentów oraz listy ewidencyjnej grobów. Obecnie nie można już zlokalizować poszczególnych grobów, gdyż cmentarz ulegał kilkukrotnie przekształceniu. Po wojnie utworzono tu kwaterę honorową polskich i radzieckich robotników przymusowych oraz umieszczono tablice z nazwiskami zamordowanych. Pod koniec lat osiemdziesiątych XX wieku tablice te w trakcie kolejnej przebudowy cmentarza zostały przeniesione i obecnie wytyczają drogę do pomnika, który upamiętnia wszystkie ofiary zabójstw w Großschweidnitz. W 1990 roku w tym miejscu postawiono kamień – pomnik ku czci tysięcy ofiar narodowosocjalistycznej eutanazji. Upamiętnienie ofiar znajduje się także na terenie dawnego sanatorium i domu opieki (dawna kostnica z przylegającą do niej salą sekcyjną i cmentarzem).
Obecnie na terenie dawnego cmentarza szpitalnego trwają prace nad stworzeniem nowego miejsca pamięci. Wokół pomnika ustawiono tablice ze znanymi nazwiskami ofiar. Na 2022 rok planowane jest stworzenie wystawy poświęconej temu miejscu i ofiarom oraz powołanie nowej instytucji dokumentacyjnej powiązanej z Fundacją Saksońskie Miejsca Pamięci oraz Memorialem Pirna Sonnenstein.
Adres cmentarza: Großschweidnitz, Saksonia
Friedhofsweg 1
02708 Großschweidnitz
GPS: 51.073007, 14.648191
Administrator cmentarza: Gedenkstätte Großschweidnitz e.V.,
www.gedenkstaette-grossschweidnitz.org/home/,
vorstand@gedenkstaette-grossschweidnitz.org,
Friedhofsweg, 02708 Großschweidnitz,
+49 (0)3585 832667