Baumschulenweg Friedhof

Opis cmentarza

W nowej części cmentarza komunalnego Baumschulweg (na północny wschód od ulicy Kiefholzstraße), znajduje się kwatera grobów wojennych obywateli polskich. Położna jest w środkowej części cmentarza i oznaczona numerem 9. Tuż przy alei, w 2000 r. postawiono dwujęzyczną tablicę ufundowaną przez Ambasadę RP w Berlinie, o treści:
„Pamięci tu pochowanych polskich robotników przymusowych, więźniów obozów koncentracyjnych i obozów pracy, ofiar niemieckiej napaści na Polskę oraz nazistowskich prześladowań w latach drugiej wojny światowej 1939-1945”.
„Zum Gedenken an die polnischen Zwangsarbeiter und Häftlinge aus Konzentrations- und Arbeitslagern. Sie sind Opfer des deutschen Überfalls auf Polen und der nationalsozialistischen Verfolgung während des Zweiten Weltkrieges 1939-1945”.
Pole grobowe nr 9 jest częścią większej kwatery wojennej, w której miejsce ostatniego spoczynku znalazło około 350 robotników przymusowych z różnych krajów, niemieckich żołnierzy oraz cywilów. Część ofiar pozostaje anonimowa. Do dnia dzisiejszego zachowały się 53 polskie groby wojenne oznaczone kamiennymi tabliczkami z danymi ofiar. Pierwotnie było ich tu znacznie więcej, część z nich została jednak zlikwidowana, jako niepodlegające ochronie, bez statusu grobów wojennych, a część przeniesiono na inne cmentarze.
Na podstawie przeprowadzonych w 2022 r. kwerend udało się ustalić tożsamość ponad 180 spoczywających na tym cmentarzu polskich obywateli.
W starej części cmentarza Baumschulenweg, po drugiej stronie ulicy Kiefholzstraße również znajdują się kwatery z grobami wojennymi przede wszystkim niemieckich ofiar. Tu także upamiętniono 1195 ofiary KL Sachsenhausen, które zostały spopielone w tutejszym krematorium i których prochy zakopano w grobach masowych, na tym cmentarzu lub w innych miejscach – m.in. na Cmentarzu Altglienicke. Na kamiennej tablicy pochodzącej z lat pięćdziesiątych XX wieku umieszczono napis: „Pamięci 1195 zamordowanym antyfaszystom, których prochy są tu pochowane. / Den 1195 ermordeten Antifaschisten deren Asche hier bestattet ist”. Brak jest natomiast danych personalnych ofiar, jednak należy zakładać, że były wśród nich także osoby pochodzące z Polski.

Dane adresowe