Na największym cmentarzu w Lubece – Vorwerker Friedhof spoczywa około trzech tysięcy ofiar obu wojen. Są wśród nich więźniowie obozów koncentracyjnych – Estończycy, Łotysze, Holendrzy, Niemcy, Polacy, Rosjanie, Ukraińcy.
Groby obywateli poszczególnych krajów znajdują się w wydzielonych kwaterach. Polskie groby i miejsce pamięci położone są w północnej części cmentarza w kwaterze nr 39. Kwatera ta nazwana jest Miejscem Pamięci Polskich Ofiar Wojny, a spoczywa w niej 250 – 300 Polaków i blisko 300 obywateli ZSRR.
Po lewej stronie od wejścia umiejscowione są 32 drewniane tablice z nazwiskami i inicjałami ofiar. Pomiędzy tablicami znajdują się - kamienna figura Jezusa frasobliwego i tablica upamiętniającą polskie kobiety, które zginęły tragicznie w 1943 roku (najprawdopodobniej w wyniku bombardowania). Pochowani w tym miejscu - Polki i Polacy to w większości byłe robotnice i robotnicy przymusowi. W czasie wojny zostali deportowani do Lubeki, zmuszani do pracy na roli, w zakładach rzemieślniczych, a przede wszystkim w zakładach przemysłu ciężkiego i zbrojeniowego, znajdujących się w Lubece i okolicach. Wśród ofiar jest też 13 (11 znanych z nazwiska) polskich oficerów z Oflagu XC, zmarłych w obozie lub tuż po wojnie na skutek wycieńczenia i chorób. Dużą grupą obywateli polskich pochowanych na cmentarzu stanowią tzw. displaced persons, osoby które po zakończeniu wojny przebywały w obozach dla uchodźców i czekały na powrót do kraju lub emigrację na Zachód. Cmentarz w Lubece jest też miejscem ostatniego spoczynku ponad 180 polskich dzieci (najczęściej niemowląt), które przyszły na świat w czasie wojny a także po jej zakończeniu.
Listy ewidencyjne grobów Polaków pochowanych na Vorwerker Friedhof w Lubece zawierają ponad 600 nazwisk, blisko połowa z ich grobów nie została uznana za groby wojenne, nie podlegała więc ochronie i tym samym nie przetrwała do dzisiejszych czasów.
Kwatera nr 39 jest również miejscem pamięci i pochówku więźniów obozów koncentracyjnych, którzy w większości, zmarli w ostatnich tygodniach wojny podczas marszów ewakuacyjnych, tzw. marszów śmierci. Zostali oni pochowani w 183 pojedynczych grobach. Pochodzenie i tożsamość znacznej części spoczywających tu ofiar nie jest znana. Jedynie na kilkunastu ukośnie ściętych granitowych słupach, symbolizujących nagrobki, znajdują się nazwiska zmarłych.
Listy ewidencji grobów wojennych z tego cmentarze zawierają także nazwiska 12 Polek i Polaków, którzy byli więzieni w obozach koncentracyjnych i zmarli w ciągu kilku tygodni od zakończenia wojny.
Adres cmentarza: Lübeck, Szlezwik-Holsztyn
Friedhofsallee 83
23554 Lübeck
GPS: 53.897664,10.664809
Administrator cmentarza: Friedhofsverwaltung Hansestadt Lübeck, Bereich Stadtgrün und Verkehr,
www.stadtentwicklung.luebeck.de,
friedhoefe@luebeck.de,
Friedhofsallee 83, 23554 Lübeck,
+49 451 122 6739, 6740
