Bergen-Belsen był bardzo nietypowym obozem o różnorodnym charakterze w zależności od okresu funkcjonowania. Od czerwca 1940 r. w Bergen-Belsen, mieściło się komando robocze Stalagu XIB z 600 belgijskimi i francuskimi jeńcami wojennymi. W czerwcu 1941 r. w związku z rozpoczęciem wojny przeciwko Związkowi Radzieckiemu obóz jeniecki w Bergen-Belsen przekształcono w samodzielny Stalag XI C (311), w którym więziono 21 tys. radzieckich jeńców wojennych – 14 tys. z nich zmarło podczas pierwszej zimy. Od lata 1943 r. do stycznia 1945 r. w obozie mieścił się centralny lazaret dla radzieckich jeńców wojennych z całego regionu. Od października 1944 r. do obozu przywieziono ok. 1 000 oficerów i żołnierzy Armii Krajowej, połowę tej liczby stanowiły kobiety.
W kwietniu 1943 r. SS przejęło część terenu i utworzyło obóz dla żydowskich zakładników (więźniów na wymianę – Austauschhäftlinge), w którym przetrzymywano ok. 14 600 Żydów z krajów zachodnich lub posiadających paszporty państw południowoamerykańskich, 2 560 doczekało się zwolnienia w ramach różnych transportów i akcji, ok. 2200 wywieziono do Auschwitz, a 7000 pozostało w rękach SS aż do końca wojny.
Począwszy od wiosny 1944 r. SS zaczęło umieszczać niezdolnych do pracy mężczyzn – więźniów innych obozów koncentracyjnych w tzw. obozie męskim (Männerlager). Po powrocie do zdrowia mieli oni rzekomo być odtransportowani do obozów macierzystych, aby tam dalej pracować. Jednak tysiące więźniów zmarło w Bergen-Belsen na skutek chorób, głodu, wycieńczenia i braku opieki medycznej.
W sierpniu 1944 r. urządzono w KL Bergen-Belsen obóz kobiecy (Frauenlager). Między sierpniem a listopadem 1944 r. SS sprowadziła do tej części obozu ok. 9 000 kobiet i dziewcząt. Na początku były to Polki, aresztowane w czasie Powstania Warszawskiego, później głównie polskie i węgierskie Żydówki z KL Auschwitz. Przywożono tam również chore i ciężarne więźniarki z innych obozów. Pod koniec 1944 i w 1945 r. Bergen-Belsen był miejscem, do którego pędzono tzw. transporty ewakuacyjne z innych obozów.
Niemcy nazwali Bergen-Belsen „obozem wypoczynkowym”, ponieważ nie posiadał komand pracy a więźniowie wykonywali jedynie czynności związane z bieżącym utrzymaniem. Śmiertelność w obozie była jednak ogromna. Żołnierze brytyjscy po wejściu w 1945 r. na jego teren zastali stosy ciał zmarłych. W Bergen-Belsen nie było krematoriów, dlatego Brytyjczycy widząc tak wiele zwłok, musieli podjąć decyzję o jak najszybszym pochówku, by uniknąć wybuchu epidemii. Ciała pochowano w masowych grobach, używając przy tym buldożerów.
Spośród 120 000 tysięcy więźniów obozu koncentracyjnego Bergen-Belsen śmierć w trakcie wojny poniosło 38 000 więźniów (w tym 15 000 Polaków), dalsze 14 000 więźniów zmarło w ciągu następnych sześciu tygodni. Dlatego łączną liczbę śmiertelnych ofiar KL Bergen-Belsen szacuje się na co najmniej 52 000 osób. Niestety dzisiaj nie możemy być do końca pewni żadnych liczb, ponieważ opierają się one głównie na szacunkach.
Natychmiast po wyzwoleniu obozu byli więźniowie sami zaczęli umieszczać znaki i świadectwa pamięci w postaci indywidualnych tablic na grobach. Urządzano także religijne pogrzeby i obchody ku czci pomordowanych. W 1945 r. z inicjatywy polskich i żydowskich ofiar powstały pierwsze pomniki zbiorowej pamięci o ofiarach obozu Bergen-Belsen. Widocznym symbolem polskich ofiar Bergen-Belsen stał się wielki drewniany krzyż, odsłonięty i poświęcony 2 listopada 1945 r. w obecności tysięcy byłych więźniów oraz przedstawicieli Watykanu.
Pod koniec września 1945 r. Brytyjczycy nakazali utworzenie odpowiedniego miejsca pamięci wokół mogił masowych. Latem 1946 r. międzynarodowa komisja, w której reprezentowani byli także ocaleni, zaleciła wzniesienie obelisku i muru z inskrypcją. W 1952 r. otworzono w Bergen-Belsen Miejsce Pamięci – Pomnik ku czci ofiar. W 1985 r. tuż przed 40 rocznicą wyzwolenia powstało nowe miejsce pamięci i muzeum Bergen-Belsen. Obecnie Gedenkstätte Bergen-Belsen prowadzone jest przez powołaną w 2004 r. przez parlament krajowy Fundację Dolnosaksońskie Miejsca Pamięci (Stiftung niedersächsische Gedenkstätten). Jest sztandarowym i największym miejscem upamiętnienia tragicznej historii lat 1939 – 1945 oraz okresu powojennego w Dolnej Saksonii. 22 czerwca 2002 r. odsłonięto metalową tablicę z polskim godłem państwowym i tekstem w języku polskim, niemieckim i angielskim, ufundowaną przez Radę Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, poświęconą „pamięci około 15 000 Polaków mężczyzn, kobiet i dzieci zamęczonych w KL Bergen-Belsen, których prochy spoczywają w tej ziemi”.