Soldatenfriedhof Stalag VIB Mühlberg

Opis cmentarza

Cmentarz wojskowy Neuburxdorf (nazywany także cmentarzem jenieckim) jest wyodrębnioną częścią cmentarza znajdującego się w dzielnicy Neuburxdorf miasta Bad Liebenwerda. Położony jest niedaleko miasta Mühlberg/Elbe.
Pierwotnie był to cmentarz dla około 3 tys. jeńców wojennych żołnierzy i oficerów zamordowanych lub zmarłych w okresie 1939 – 1945 w nieodległym Stalagu VI B Mühlberg. Zdecydowaną większość ofiar stanowili radzieccy jeńcy wojenni (2368), których pochowano w grobach masowych. W 630 pojedynczych grobach spoczęli jeńcy wojenni z krajów koalicji antyhitlerowskiej - Francuzi (347), Anglicy (50), Włosi (72), Polacy (48), Jugosłowianie (43), Amerykanie (29), Holendrzy (23), Duńczycy (9), Belgowie (5), Słowacy (2) oraz 1 Grek i Hindus.
Po wojnie szczątki jeńców radzieckich przeniesiono na cmentarz honorowy w Elsterwerda, natomiast szczątki części jeńców z Europy Zachodniej zostały zabrane do ich krajów pochodzenia lub przeniesione w inne miejsca.
Pierwszymi jeńcami wojennymi Stalagu IV B byli polscy żołnierze z kampanii wrześniowej 1939 r. i oni też byli pierwszymi ofiarami pochowanymi na tym cmentarzu. W sumie w latach drugiej wojny światowej spoczęło tu 53 Polaków w tym 49 jeńców wojennych i 4 cywilów zmarłych w pierwszych miesiącach po zakończeniu działań wojennych. W 2004 r. przeniesiono na ten cmentarz 44 groby Polek i Polaków (głównie żołnierzy AK i uczestników powstania warszawskiego), który zmarli w obozie/lazarecie Stalag 304 Zeithain i byli pierwotnie pochowani na cmentarzu przyobozowym w kwaterze włoskich jeńców wojennych.
Centralnym upamiętnieniem jest monument w kształcie krzyża zaprojektowany przez byłego francuskiego jeńca Georgesa Bacincousta, za nim położony jest półkolisty mur z tablicami z brązu. Główna tablica w języku niemieckim, francuskim, włoskim, angielskim i rosyjskim zawiera następujący tekst; „Na tym cmentarzu spoczywają szczątki żołnierzy i cywilów, którzy zmarli w obozie jenieckim Mühlberg Stalag IV B od 1939 do 1945. CZEŚĆ ICH PAMIĘCI”. Na 11 tablicach wypisano nazwiska ofiar z poszczególnych krajów w tym 46 z Polski. Na ostatniej tablicy zamieszczono informację o liczbie ekshumowanych ofiar z poszczególnych krajów.
Po prawej stronie cmentarza jenieckiego usytułowane jest upamiętnienie jeńców wojennych żołnierzy AK. Na murku umieszczono nazwiska ofiar wraz z inskrypcją w języku polskim i niemieckim: „Pamięci spoczywających na tym cmentarzu polskich jeńców wojennych Stalagu IVB Mühlberg, żołnierzy Armii Krajowej Powstania Warszawskiego 1944 r., którzy zmarli w szpitalu wojskowym w Zeithain w latach 1944/45”.
Obok znajduje się upamiętnienie jugosłowiańskich jeńców również przeniesionych z Zeithain oraz indywidualne upamiętnienie majora dr. med. Wilhelma Borkowskiego, ufundowane przez jego krewnych.
Cmentarz jest bardzo zadbany a stan upamiętnień bardzo dobry.

Dane adresowe